Spelend in een band of een ander muziekgezelschap kunnen de uitvoerders eenwording ervaren met wat zij uitvoeren. Blikken over een weer, een glimlach, herkenning – zo gaat ie echt goed; dit is meer dan we hadden afgesproken – maar niet te veel, want dan is het weer weg.
De oude mystici delen de opgang naar omhoog op in min of meer strikte fasen, van zien naar opgaan in, van beschouwen naar schouwen. Het uiteindelijke doel is de eenwording. Via noten, bladgoud, azuur, harmonie, gulden snede, allegorie, concentratie.
Zien we de dirigent drie koren, zes solisten en één orkest aanvoeren voor dat grote werk van Bach, dan zien we de bevlogenheid die overspringt op de uitvoerders. Alles komt precies op zijn plaats dankzij intense, minimale aanwijzingen, bewegingen van wenkbrauwen, handen, kin en ogen. De tijd staat bijna stil.
Wat is het toch dat ons zo bekend voorkomt zonder dat we het kunnen grijpen, dat ons zo beweegt zonder dat we er zelf iets voor hoeven doen? Als we de dirigent na afloop in een café samen met de alt onderuitgezakt de maaltijd zien gebruiken en daarna een shagje zien rollen, dan weten we: het ligt in ieder geval nog in de concertzaal.