Frederik II van Pruisen schreef in 1770 aan d’Alembert: “Het is vergeefse moeite de mensheid te willen voorlichten. Men moet genoegen nemen met eigen wijsheid, zo men daartoe in staat is, maar moet het gewone volk overlaten aan de dwaling.”
Vandaag heeft de overheid communicatieplicht. Om de mensen toegang te geven tot besluiten, om mee te denken en invloed uit te oefenen. Deze mensen gebruiken dan vaak bezwaren die hun eigen achtertuin betreffen, met het algemene belang als strategische dekmantel. De overheid gebruikt op haar beurt vergelijkbare argumenten. Hoe formuleren we onze plannen zo dat de kans op inspraak beperkt is?
Want, niet aan alle bezwaren kan tegemoet worden gekomen. Er zijn altijd persoonlijke belangen die geschaad worden en die goed gecompenseerd moeten worden. De overheid moet de grote lijn in de gaten houden…
Publiek en overheid bieden dus tegen elkaar op in goedbedoelde versluiering van argumenten. Ondergeschikte belangen worden gepromoveerd tot algemene belangen. Deskundigheid en expertkennis worden gepopulariseerd. En de eigenlijke drijfveren worden ingepakt in gemakkelijk te verteren argumenten die het algemene belang lijken te dienen. Waardoor ondertussen eventuele kwaadwillende zielen hun gang kunnen gaan.
Daarom is het zo’n grote uitdaging de mensheid voor te lichten.