Tegenstellingen verslaan de nuance. Negatieve retoriek is in de overtuigingskracht sterker dan de afgewogen redenatie. Waarden – in welke vorm dan ook en hoe verwerpelijk soms ook – winnen het vaak van issues. Denk aan waarden als vaderlandsliefde, het traditionele gezin of de godgegeven orde. Die komen voor velen overtuigender over dan issues als de gaswinning, de armoede of de klimaatverandering.
Daarom staan leiders die genuanceerd spreken bijna altijd op achterstand ten opzichte van leiders die botweg oordelen zonder grond of reden maar met een beroep op algemene waarden als de vaderlandsliefde, het traditionele gezin of de godgegeven orde, wat die begrippen dan ook mogen inhouden. Zij doen het bijna altijd beter in de poging om het publiek te overtuigen dan leiders met een genuanceerd betoog van voors en tegens.
Daarom doen de verhalen van Trump, Farrage, Johnson, Wilders, Poetin, Modi, Bolsenaro, Orban en hun geestverwanten het zo goed bij het grote publiek. Daarom is het gesprek tussen autocraten en democraten zo lastig. Daarom laten vechters elkaar maar moeilijk aan het woord. Laat staan dat ze elkaar echt proberen te begrijpen. Met – vaak – vreselijke gevolgen.
Gelukkig hebben velen het geduld om te kijken of en hoe het beter kan.